Στο πλαίσιο εκπόνησης του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (Σ.Β.Α.Κ) Δήμου Μυκόνου πραγματοποιήθηκε η 1η διαβούλευση φορέων στην αίθουσα της ΚΔΕΠΠΑΜ στο Ματογιάννι στις 24 Ιουλίου 2020. Στόχος της διαβούλευσης είναι αφενός η ενημέρωση της δημοτικής αρχής και των φορέων σχετικά με το αντικείμενο του ΣΒΑΚ και αφετέρου η διατύπωση των προβλημάτων – ανησυχιών που αντιμετωπίζουν στο νησί σχετικά με την προσβασιμότητα, τις εμπορευματικές μεταφορές, τις ενεργές μετακινήσεις (περπάτημα – ποδήλατο), το περιβάλλον και την οδική ασφάλεια.
Την εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Μυκόνου, κ. Κωνσταντίνος Κουκάς, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο που βασίζεται στο συμμετοχικό σχεδιασμό διαφέροντας έτσι από την συμβατή κυκλοφοριακή μελέτη. Οι βασικοί στόχοι του ΣΒΑΚ αφορούν στην ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, τη βελτίωση της ποιότητας στο νησί, την αναβάθμιση του περιβάλλοντος με τον περιβάλλοντος της ρύπανσης και του θορύβου, την ενίσχυση των ενεργών μετακινήσεων (περπάτημα και ποδήλατο) και γενικότερα το σχεδιασμό πολιτικών για τη βιώσιμη κινητικότητα. Τόνισε ότι σε αυτή τη φάση του σχεδιασμού είναι σημαντικό να διατυπωθούν και να καταγραφούν απόψεις και προβληματισμοί σχετικά με τις μετακινήσεις στο νησί. Επισήμανε επίσης ότι είναι σημαντικό να ανταποκριθεί το νησί στους στόχους που έχει θέσει η Ευρώπη στον τομέα των μεταφορών και των μετακινήσεων μέσω της συνεργασίας των φορέων, των πολιτών και της δημοτικής αρχής.
Ο κ. Θάνος Βλαστός, καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, αναφέρθηκε στην σημασία των Σχεδίων Βιώσιμης Κινητικότητας για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον του νησιού. Το ΣΒΑΚ είναι ένα αναπτυξιακό εργαλείο μέσω του οποίου προτείνονται μέτρα και παρεμβάσεις τα οποία χρηματοδοτούνται από πόρους των αρμόδιων φορέων και από το Πράσινο Ταμείο. Τα μέτρα αυτά έχουν σκοπό να μειώσουν τις εκπομπές των ρύπων έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή. Πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει μέτρα χαμηλού κόστους για την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας και των ενεργών μετακινήσεων.
Στη συνέχεια, ο κ. Κουμπαράκης, εκπρόσωπος της αναδόχου εταιρείας και υποψήφιος διδάκτορας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου παρουσίασε τη μεθοδολογία και τις φάσεις εκπόνησης των ΣΒΑΚ σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ELTIS ενώ παράλληλα παρουσιάστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα αναφορικά με την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των μεταφορών στο νησί. Κύριο πρόβλημα του νησιού είναι τα μικρά πλάτη οδοστρώματος σε αμφίδρομους οδούς και το μεγάλο ποσοστό χρήσης Ι.Χ το οποίο κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου αυξάνεται ραγδαία. Σημαντικό επίσης πρόβλημα αποτελούν ο μεγάλος αριθμός των τροχαίων συμβάντων τα οποία μειώνουν την αίσθηση της οδικής ασφάλειας με αποτέλεσμα να περιορίζονται άλλες μορφές μετακίνησης όπως το περπάτημα το και το ποδήλατο.
Οι φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση ήταν φορείς από το τομέα των μεταφορών και των τουριστικών καταλυμάτων οι οποίοι εξέφρασαν τους προβληματισμούς τους. Η πλειοψηφία των φορέων διατύπωσε το πρόβλημα που εντοπίζεται κατά την τουριστική περίοδο όπου η φέρουσα ικανότητα του νησιού έχει ξεπεράσει τα όριά της, γεγονός που έχει επίδραση τόσο στο περιβάλλον όσο και στη λειτουργία του νησιού. Γενικότερα, ζητήθηκε από τη δημοτική αρχή να υπάρχει ένα όριο στον αριθμό των τουριστών. Ο κ. Βλαστός συμφώνησε ότι το νησί έχει ξεπεράσει τα όριά του και πρόσθεσε ότι είναι σημαντικό ο τουρίστας να μη χρησιμοποιεί το Ι.Χ και να δοθεί χώρος στις υποδομές για περπάτημα και ποδήλατο μειώνοντας τη διατομή του οδοστρώματος για το Ι.Χ.
Σε αυτό το κλίμα, εκπρόσωπος από το Δημοτικό Συμβούλιο έθεσε το ζήτημα συμβολής του ΚΤΕΛ έτσι ώστε να μειωθεί ο αριθμός των Ι.Χ ο οποίος το καλοκαίρι είναι πολύ αυξημένος. Ο κ. Κουμπαράκης επισήμανε ότι μέσω του ΣΒΑΚ θα προτείνονται δράσεις για την ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν.
Ένα άλλο θέμα προς συζήτηση ήταν οι εμπορευματικές μεταφορές. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο, στο νησί κινούνται μεγάλα και βαρέα οχήματα τα οποία μεταφέρουν μικρό σχετικά φορτίο επιβαρύνοντας έτσι το ήδη κορεσμένο οδικό δίκτυο κατά τη θερινή περίοδο. Ο κ. Βλαστός απάντησε ότι είναι καιρός να αλλάξει η κουλτούρα και η νοοτροπία των μετακινήσεων και των μεταφορών ειδικά στα αστικά κέντρα όπου θα πρέπει να δίνονται ευνοϊκές λύσεις για το περιβάλλον ώστε οι πολίτες να διεκδικήσουν την επιστροφή στην ομαλότητα.
Ένας πολίτης που συμμετείχε στη διαβούλευση έθεσε το ερώτημα πώς θα καταφέρει ο Δήμος Μυκόνου έως το 2050 να παράγει μηδενικούς ρύπους. Ο κ. Κουμπαράκης ανέφερε ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του ΣΒΑΚ δεν είναι αποσπασματικός καθώς θα ληφθεί υπόψη το νομοσχέδιο για την ηλεκτροκίνηση. Ήδη η δημοτική αρχή έχει κινητοποιηθεί πάνω στο ζήτημα της ηλεκτροκίνησης, ενώ ο κ. Βλάστος πρόσθεσε ότι στην περίπτωση της Μυκόνου τα μέτρα και οι παρεμβάσεις ίσως θα πρέπει να στραφούν προς την μικροκινητικότητα και τα ηλεκτρικά ποδήλατα.
Ύστερα, ο εκπρόσωπος της πιάτσας ταξί επισήμανε ότι η υπέρβαση των ορίων της φέρουσας ικανότητας επηρεάζει τις λύσεις και τα μέτρα που θα προταθούν, καθώς θα αποτελεί μια δύσκολη διαδικασία.
Από την άλλη πλευρά, ο εκπρόσωπος από τον τομέα των ενοικιάσεων Ι.Χ ανέφερε ότι οι πλειοψηφία των επιχειρήσεων αυτού του είδους προσαρμόζονται στις ανάγκες του νησιού, καθώς έχουν ήδη προμηθευτεί έναν μικρό αριθμό ηλεκτρικών οχημάτων. Τόνισε επίσης ότι οι αποστάσεις στο νησί είναι μεγάλες οπότε απαιτούνται μέσα για μετακινήσεις με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να εφαρμοστούν μέτρα βιώσιμης κινητικότητας.
Ο Αντιδήμαρχος επισήμανε ότι σε αυτή τη φάση αναλύονται τα προβλήματα και οι ανησυχίες σε θέματα μετακινήσεων και μεταφορών όπως και περιβάλλοντος όπου η καθαριότητα του νησιού αποτελεί ένα μείζον θέμα. Υπογράμμισε ότι είναι καιρός για αλλαγές και οι πολίτες προσαρμόζονται σε αυτές. Ο κ. Κουμπαράκης συμπλήρωσε και ανέφερε ότι είναι σημαντικός ο ρόλος των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων για την οργάνωση των χρήσεων γης.
Εκπρόσωπος του Λιμενικού Ταμείου επισήμανε την σημασία της ύπαρξης μαζικής μετακίνησης, λόγω της χωρητικότητάς τους, όλο το 24ωρο κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου με χαμηλό κόστος μετακίνησης. Για παράδειγμα τα βανάκια βοηθούν να μετακινούνται περισσότεροι με ένα όχημα.
Στη συνέχεια έγινε αναφορά στην υφιστάμενη κυκλοφοριακή μελέτη η οποία όμως δεν συνέβαλε στην αντιμετώπισης της κατάστασης. Ο κ. Βλαστός τόνισε ότι οι μονοδρομήσεις ως μέτρο λειτουργούν μόνο αν μειωθεί το πλάτος της οδού.
Ο φορέας των ΚΤΕΛ έδωσε θετική ψήφο για το εγχείρημα τονίζοντας ότι είναι σημαντικό να υπάρχει υποστήριξη από όλους. Τα Ι.Χ, ανεξάρτητα από το καύσιμο που κινούνται, έχουν τις ίδιες ανάγκες και απαιτήσεις όπως είναι οι θέσεις στάθμευσης. Έτσι απαιτείται μια καλύτερη διαχείριση της στάθμευσης μέσω μέτρων και παρεμβάσεων όπως είναι η ελεγχόμενη στάθμευση. Ο κ. Βλαστός επισήμανε ότι υπάρχουν πολιτικές της Ε.Ε για αύξηση της χρέωσης χρήσης Ι.Χ αλλά ο Δήμαρχος τόνισε ότι δεν μπορεί ο Δήμος να αυξήσει τα τέλη στη χρήση Ι.Χ.
Ένας πολίτης αναφέρθηκε στην ανάγκη εκπόνησης μελέτης φέρουσας ικανότητας καθώς μέσα από αυτές προτείνονται έξυπνες λύσεις μιας και στο νησί θα υπάρξουν αντιδράσεις για τη μείωση του τουρισμού. Θετική άποψη για την εκπόνηση του ΣΒΑΚ έχει ο σύλλογος μελετητών καθώς το ΣΒΑΚ κινείται προς τη θετική κατεύθυνση αλλά αρνητικό αποτελεί το γεγονός κατά πόσο θα βοηθήσει το ΣΒΑΚ στην εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων.
Εκπρόσωπος από τον τομέα της διαμονής επισήμανε ότι οι επισκέπτες δεν περπατάνε καθώς δεν υπάρχουν υποδομές ή λόγω αυξημένης κίνησης. Έτσι τόνισε το ζήτημα της βελτίωσης της οδικής ασφάλειας.
Τέλος, Δημοτική Σύμβουλος τόνισε ότι οι άξονες προτεραιότητας για το ΣΒΑΚ Μυκόνου θα πρέπει να κατευθυνθούν στους τομείς της ηλεκτροκίνησης, διαχείρισης της κινητικότητας, εμπορευματικές μεταφορές και ελεγχόμενης στάθμευσης.
Η διαβούλευση έκλεισε με τον χαιρετισμό του Δημάρχου για τον εποικοδομητικό διάλογο και ανανέωσε το ραντεβού για την επόμενη διαβούλευση.